Column door Vandena van der Meer

Samen met een vriendin ga ik binnenkort op retraite. Even met mezelf bezig zijn en opgaan in het moment. Mindful en aandachtig in het hier en nu zijn. Dat lijkt me wel wat. Immers, de rest van mijn leven draait om plannen. Of het nu om de strakke gezinsplanning thuis gaat of om financiële planning op het werk. In het pensioenveld gaat het continu over ‘later’. We zetten nu geld opzij, denken na over hoe we het moeten beleggen, tegen zo laag mogelijke kosten en zo maatschappelijk verantwoord mogelijk. En is dat dan genoeg voor ‘later’? Of moet er bijgespaard worden?

Allemaal niet echt ‘mindfulle’ bezigheden.

Mindfulness gaat over bewustzijn. Door het doen van mindfulness oefeningen train je je hersenen om bewust waar te nemen en te ‘zijn’. Zonder acties of reacties, maar het moment te nemen zoals het is. Je volledig bewust zijn van iets is lastig. Iedereen die wel eens een training heeft gedaan rond persoonlijke vaardigheden is waarschijnlijk in aanraking gekomen met het model van ‘(on)bewust (on)bekwaam’. Idee achter dat model is dat je meestal start vanuit een situatie waarvan je niet weet dat je iets niet beheerst (onbewust onbekwaam). Door daar bewust van te worden, kan je daarmee aan de slag (bewust onbekwaam). Vervolgens ga je oefenen met die vaardigheid en denk je er veel bij na. Langzaam maar zeker krijg je die onder de knie, maar dat kost je nog wel veel energie (bewust bekwaam). Het mooiste stadium is als je je de nieuwe vaardigheid helemaal eigen hebt gemaakt. Je hebt de vaardigheid geautomatiseerd en kan die toepassen zonder na te denken. Je bent dan onbewust bekwaam.

Als we het hebben over financiële planning, spreken we vaak van financieel bewustzijn. Ben je je bewust van je financiële situatie nu en later? Ook vanuit het Pensioenakkoord komt er veel aandacht voor communicatie en risico’s. Maar voor de meeste mensen is het niet het bewustzijn waar we graag mee bezig zijn. Het is saai, moeilijk en ‘later’ is zo abstract, dat zien we dan wel weer.

Het gevaar is dat we dan ‘onbewust onbekwaam’ zijn als het gaat over onze financiële toekomst.

Maar als het hoogste stadium ‘onbewust bekwaam’ is, betekent dit dat jouw financiële toekomst onder controle is en jij je er niet mee bezig hoeft te houden. Klinkt goed, toch?

Maar hoe doe je dat? Om van onbewust onbekwaam naar onbewust bekwaam te komen, moet je je eerst bewust worden je financiële situatie. Tegenwoordig hoeft dat niet moeilijk te zijn. Er zijn tools beschikbaar die je snel een goed beeld geven. Met je DigiD en een half uurtje tijd per jaar kom je een heel eind. Je eigen financiële APK. Even mindful bezig zijn met je financiële toekomst. Als je dat één vast moment per jaar plant, kan je de rest van het jaar heerlijk onbewust bekwaam met je financiële toekomst bezig zijn. Zonder dat het je tijd kost. Dat is pas mindful!